In een aantal apotheken in Alphen aan den Rijn zijn sinds kort gesproken bijsluiters op aanvraag verkrijgbaar. Het gaat om een proef die loopt tot maart 2005.
Initiator van het project is Paul van den Berg. “Ik ben op het idee gekomen via wat eigen experimenten,” vertelt hij. “Voor mijn studie moet ik veel lezen. En ik was benieuwd of ik beter in staat zou zijn om voor een lange periode achtereen een grote hoeveelheid informatie op te nemen, wanneer dit wordt voorgelezen, terwijl ik tegelijkertijd de tekst in het boek mee las.”
Het omzetten van een bijsluiter is volgens van den Berg veel laagdrempeliger dan het omzetten van een boek, en er was nog niemand die het deed. De reacties van patiëntenverenigingen zijn opvallend positief. “Er komen nu ook vragen binnen of we ook andere medische informatie kunnen omzetten. Denk bijvoorbeeld aan de handleiding voor een bloeddrukmeter.”
In eerste instantie kost het omzetten een half uur tot drie kwartier per bijsluiter. “In een bijsluiter vind je vaak subparagrafen en genummerde lijstjes. Als je daar niets aan doet, is de structuur heel onduidelijk. Dus zul je er zelf een lopend verhaal van moeten maken. De tweede fase is een stuk korter,” vertelt van den Berg. “Mocht dezelfde bijsluiter nog een keer aangevraagd worden, dan hoeft er alleen maar even gekeken te worden naar tussentijdse veranderingen. Vervolgens kost de productie dan nog zo’n vijf minuten.”
De teksten worden aangeleverd per fax, om daarna met een gewoon OCR programma bewerkt te worden. De voorlezer van het geheel is de RealSpeak spraaksynthesizer. Aan de interpunctie en uitspraak wordt waar nodig wat bijgeschaafd.
De interesse voor gesproken bijsluiters en wellicht zelfs handleidingen lijkt zich niet te beperken tot mensen met een leeshandicap. “Als de text-to-speech engines nog iets beter worden, gaat die hele markt open. Dan wordt het zo gemakkelijk om dingen in gesproken vorm om te zetten!” vertelt van den Berg enthousiast. “Ik heb nu al vragen gehad van mensen die helemaal niet blind of slechtziend zijn, maar die het ideaal zouden vinden om gebruikershandleidingen bij apparaten in gesproken vorm te hebben. Terwijl ze luisteren kunnen ze dan leren het apparaat te bedienen.”
De gebruiker kan kiezen of de bijsluiter thuisbezorgd moet worden of klaargelegd in de apotheek. Voor thuisbezorging is de levertijd ongeveer vier werkdagen. Wordt hij opgehaald, dan geldt een levertijd van twee tot drie dagen. Ook is levering op zowel cd als op cassette mogelijk. Een normaal cd formaat voldoet volgens van den Berg prima, omdat nog lang niet iedereen Daisy heeft en de tekst meestal niet langer is dan een minuut of tien.
Van den Berg hoopt de service samen met de apotheken aan te kunnen blijven bieden. Zijn schatting is, dat met het inlezen van zo’n 400 bijsluiters ongeveer 80 procent van de gebruikte medicijnen van een audio beschrijving is voorzien. De service is nu nog gratis. Of dat na maart zo kan blijven hangt af van de vraag. Als die expliciet stijgt, zou er een kleine vergoeding voor gevraagd kunnen gaan worden. Maar of dat nodig zal zijn, is nu nog niet duidelijk.
Bron:
BlinfoMail november 2004
