Spring naar de inhoud

Federatie stelt aanbevelingen op naar aanleiding van Rapport brailleonderzoek

In oktober 2003 werden namens ruim 700 braillelezers handtekeningen aangeboden aan de Vaste Kamercommissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Aanleiding voor de handtekeningenactie was de ervaring van veel lezers dat het in de loop der tijd meer moeite kost om gevraagde lectuur en informatie in braille te krijgen. Bovendien werd er geklaagd over de kwaliteit van braille die in veel opzichten achteruit zou gaan. Slordige uitvoering van het bind-en voegwerk en veel spelfouten werden als voorbeeld genoemd. De indruk was dat de achteruitgang ook werd veroorzaakt door een beleid van ontmoediging van het braillelezen. Dit laatste werd echter ten stelligste ontkend door bibliotheken, maar ook door het ministerie.

De handtekeningenactie was voor de Federatie aanleiding de klachten wel serieus te nemen. In het Visiedocument is nadrukkelijk gepleit voor behoud van braille en voor een vrije keuze bij de lezer voor de leesvorm van zijn of haar voorkeur. Er zijn voldoende argumenten te noemen om te bepleiten dat degenen die braille beheersen ook in die leesvorm hun informatie en lectuur tot zich kunnen nemen.

Om meer inzicht te krijgen in de ervaringen van braillelezers en hun opvatting over de dienstverlening besloot de Federatie een onderzoek te laten uitvoeren. De start van het onderzoek kostte nogal wat tijd omdat eerst de daarvoor benodigde financiële middelen moesten worden geworven.

Het eindrapport van het onderzoek naar de lectuurvoorziening voor braillelezers is voor de zomer gereed gekomen. Het rapport geeft nuttige en genuanceerde informatie over het belang van braille en de tevredenheid en wensen van braillelezers.
Op het eerste gezicht lijkt er vooral tevredenheid bij gebruikers te zijn. Dit geldt in het bijzonder voor de gebruikers van algemene lectuur. Bij nadere analyse blijkt onder meer dat met name studenten en beroepsbeoefenaren problemen ondervinden bij het verkrijgen van lectuur en informatie in braille. Deze problemen hebben negatieve gevolgen voor studie, werk en in het algemeen maatschappelijke participatie. Ook de mogelijkheden voor het omzetten in braille van overige informatie voor individueel gebruik (consumentenwerk) worden als beperkt ervaren en publicaties van overheid, maatschappelijke instellingen en bedrijven is nauwelijks in braille te krijgen.

In september heeft de Federatie de uitkomsten besproken met onder meer de blindenbibliotheken en de onderwijsinstellingen om op een aantal punten oplossingen en verbeteringen te bewerkstelligen. Bedoeling is ook na te gaan of en zo ja in hoeverre de opvattingen van de Federatie gedeeld worden door andere partijen. Het ligt in de bedoeling om in oktober een manifest met een aantal aanbevelingen aan te bieden aan de Vaste Kamercommissie voor OCW.

Hoewel de definitieve tekst van dit manifest nog niet gereed is op het moment dat dit artikel wordt geschreven wordt een sterk accent gelegd bij het meer en effectiever gebruik maken van de technologische mogelijkheden die de uitgevers-en drukkerijwereld bieden. Het zal onvermijdelijk zijn dat er extra financiële inspanningen moeten worden gedaan om te investeren in technologie en betere benutting van bestaande technieken van de blindenbibliotheken om alle publicaties sneller geschikt te maken voor het lezen met een brailleleesregel en voor het printen met een brailleprinter.
Uitgevers en drukkers moeten, al dan niet via de blindenbibliotheken, bestanden ter beschikking stellen aan visueel gehandicapten, die geschikt zijn om te lezen met brailleleesregel en om te printen in braille. En er moeten de komende jaren adequate regelingen komen zodat braillelezers desgewenst kunnen beschikken over een scanner, een brailleleesregel en een brailleprinter waardoor de afhankelijkheid van door bibliotheken en producenten geprint braille verminderd kan worden.
Uit het onderzoek wordt duidelijk dat studeren met een handicap steeds lastiger wordt voor braillelezers. Het onderwijsmateriaal is steeds visueler ingesteld en is niet meer zo eenvoudig in braille te lezen als er niet ook nog een didactische vertaalslag is gemaakt. Daarom zijn er extra middelen van de overheid nodig en inzet van educatieve uitgevers om nieuwe onderwijsmethodes toegankelijk te maken.

Zolang de technologische ontwikkelingen nog niet voldoende soelaas bieden moeten extra middelen van de overheid beschikbaar zijn om studiemateriaal sneller om te zetten in digitaal of geprint braille door het inzetten van extra menskracht bij de faciliteit Studie en Vak van de FNB.

De aanbevelingen zullen ook gaan over de beperkte titelkeuze en de voorwaarden waaronder materiaal van derden en materiaal voor particulier gebruik kunnen worden omgezet. Tenslotte zal gepleit worden voor een betere informatieverstrekking van de voorziening aan de klanten.

Deze aanbevelingen vormen een aanvulling op en zijn een uitwerking van diverse punten in het Visiedocument Lectuurvoorziening (juni 2004).
Zodra de aanbevelingen gereed zijn en worden aangeboden aan de Tweede Kamer zullen ze ook op de website van de Federatie worden gepubliceerd.

Bron:
Kortschrift Nummer 30, oktober 2005

Over de auteur

Ad van der Waals

Voeg reactie toe

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Een helder geluid, een kritische blik en betrouwbare informatie

Recente artikelen

Rubrieken

Over Oog voor Nieuws

Oog voor Nieuws: Een kritische kijk op nieuws voor mensen met een functiebeperking.

Onbeperkt informatief: Omdat een handicap onze blik op nieuws niet vertroebelt.

Ontvang de laatst verschenen artikelen in je mail

Voer je e-mailadres in om je in te schrijven en e-mailmeldingen te ontvangen van nieuwe artikelen.

Voeg je bij 3 andere abonnees